Lotus

ดอกบัว 
(Lotus)
pastedGraphic_33
          
ดอกไม้ชนิดนี้เป็นที่คุ้นเคยกันดีสำหรับคนไทยและชาวพุทธทั้งหลาย เนื่องด้วยดอกบัวเป็นดังดอกไม้แทนความสงบและบริสุทธิ์ มันผุดขึ้นมาจากโคลนตม ค่อย ๆ โผล่ดอกตูมขึ้นเหนือผิวน้ำ และบานไสวสวยงามได้ในที่สุด นอกจากดอกบัวจะมีความหมายต่อศาสนาพุทธแล้ว มันยังมีความหมายต่อศาสนาฮินดู และตำนานของอียิปต์ด้วยเช่นกัน แม้จะมีการตีความแตกต่างกันออกไปบ้าง แต่ก็ยังมีความคล้ายคลึงร่วมกันอยู่ด้วย ดังที่จะได้นำเรื่องราวของดอกบัวตามความเชื่อจากแหล่งทั้งสามมาบอกเล่าสู่กัน ต่อไปนี้ 
ความหมายของดอกบัวตามตำนานอียิปต์โบราณ
           ในดินแดนของอียิปต์โบราณนั้นมีดอกบัวสองชนิดที่ขึ้นอยู่ คือ ดอกบัวสีน้ำเงิน และดอกบัวสีขาว และหากสังเกตดูในจารึกอักษรภาพ หรือไฮโรกลิฟฟิก ก็จะพบว่ามีภาพของดอกบัวปรากฎอยู่บ่อยครั้ง ในความหมายของชนอียิปต์นั้น ดอกบัวเป็นตัวแทนของสามความหมาย คือ การเกิดใหม่ ความตาย และการผนึกรวมกันของอียิปต์เหนือและใต้ 
           ในส่วนของการเกิดใหม่นั้น ชาวอียิปต์โบราณ กล่าวว่า ลักษณะของดอกบัวที่บานในตอนเช้า และเริ่มหุบในตอนบ่าย ก่อนจะค่อย ๆ มุดลงใต้ผิวน้ำไปทีละน้อย และจะกลับมาเบ่งบานอีกครั้งในเช้าวันถัดไป เปรียบเหมือนกับการเกิดใหม่ และเหมือนกับการที่ดวงอาทิตย์ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งชีวิต ลาลับฟ้าในตอนเย็นย่ำ และโผล่มาทอแสงใหม่ยามรุ่งอรุณนั่นเอง ขณะเดียวกันก็ยังผูกความหมายกับความตาย เนื่องด้วยคาถาแห่งความตายโบราณของอียิปต์บทหนึ่งหนึ่ง ว่าด้วยการเสกเปลี่ยนคนให้กลายไปเป็นดอกบัวนั่นเอง
           ส่วนความหมายสุดท้ายอันเป็นสัญลักษณ์แห่งการผนวกรวมกันระหว่างอียิปต์เหนือและใต้ เนื่องด้วยดอกบัวและอักษรไฮโรกลิฟฟิกนั้นมีมากในดินแดนทางตอนเหนือ ส่วนต้นปาไปรัสซึ่งนำมาใช้เป็นกระดาษนั้นขึ้นอยู่อย่างดาษดื่นในดินแดนทางใต้ เมื่ออักษรไฮโรกลิฟฟิกของดอกบัวมาปรากฎบนกระดาษปาไปรัสเป็นครั้งแรก จึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของการผนวกรวมกันของดินแดนทั้งสอง 
ความหมายของดอกบัวตามศาสนาพุทธ
           ดอกบัวของศาสนาพุทธแทนความบริสุทธิ์ จิตใจที่ผ่องแผ้วสดใสไม่หมองมัว และความศรัทธา ทั้งยังหมายถึงการตรัสรู้บรรลุธรรมเมื่อเปรียบกับดอกบัวที่เคยอยู่ใต้โคลนตมได้โผล่พ้นน้ำออกมาเบ่งบานรับแสงตะวันในที่สุด 
นอกจากนี้ดอกบัวสีต่าง ๆ ยังแทนความหายที่แตกต่างกันออกไปได้ด้วย ดังนี้
pastedGraphic_34.png ดอกบัวสีน้ำเงิน       แทนชัยชนะที่จิตและปัญญามีเหนือกิเลส
pastedGraphic_34.png ดอกบัวสีขาว          สื่อถึงความบริสุทธิ์ จิตใจที่สงบ ผ่องแผ้วสดใส 
pastedGraphic_34.png ดอกบัวสีม่วง         โดยปกติสีม่วงสื่อถึงความลึกลับ สำหรับดอกบัวสีนี้ก็เช่นเดียวกัน ที่สื่อความหมายถึงความลึกซึ้งของพุทธศาสนา ทั้งกลีบทั้งแปดของบัวสีม่วง ยังแทนมรรค 8 หนทางอันจะนำไปสู่การดับทุกข์ทั้งปวงนั่นเอง 
pastedGraphic_34.png ดอกบัวสีชมพู         จัดเป็นบัวที่ประเสริฐสุด และนับเป็นดอกบัวซึ่งเป็นตัวแทนของพระพุทธเจ้า
pastedGraphic_34.png ดอกบัวสีแดง          สีแดงมีความหมายเกี่ยวเนื่องกับใจ ดอกบัวสีแดงจึงสื่อความหมายถึงใจที่มีความรักและความเห็นแก่เห็นใจต่อผู้อื่น
ความหมายของดอกบัวตามศาสนาฮินดู
           ความหมายของดอกบัวในศาสนาฮินดู คือดอกไม้ที่สื่อถึงความงาม ความงอกเงย จิตวิญญาณ และความเป็นนิรันดร์ ทั้งดอกบัวยังเป็นสัญลักษณ์ที่ปรากฎมาพร้อม ๆ กับเทพของฮินดู เช่น พระนางลักษมีที่นั่งบนดอกบัวบาน เป็นต้น รวมทั้งมีความหมายที่คล้ายคลึงกับดอกบัวของศาสนาพุทธ ที่เปรียบคนเขลาและผู้ปราดเปรื่องดังบัว 4 เหล่า โดยในทางฮินดูบอกว่า แม้จะเป็นคนสติเขลาเบาปัญญา แต่ก็ยังสามารถเรียนรู้แล้วค่อย ๆ เจริญสติขึ้นมาได้เช่นกัน